Çıban

Çıban ciltte stafilokok denilen bakterinin meydana getirdiği enfeksiyon sonucu oluşan iltihap, irin birikimidir. Her yaşta görülebilen çıbanlar çocuklara oranla yetişkinlerde daha sık görülmektedir. Kadın ve erkekte görülme oranı ise aynıdır. Genellikle bakterilerin kıl köklerine yerleşerek çoğalması sonucu ortaya çıkmaktadır. Daha çok derinin katlantı bölgelerinde, bacaklarda ve sırtta görülmektedir.

Cildimizde çıkan şişkinliğin çıban mı olduğunu şu şekilde anlayabiliriz; aniden kendini gösteren bir kızarıklık şeklinde başlar, bu kızarık alan şişer ve sertleşir. Dokundukça hassasiyet artar ağrı ve zonklama görülebilir. Müdahale edilmediğinde şişlik yumuşamaya başlar. Kızarık olan alanın ortası sarı renge bürünerek bir kesecik meydana gelir. Genellikle iyileşme süresi 1 hafta ile 10 gün arasıdır.

Çıban İçin Hangi Doktora Gidilir?

Bazı çıbanlar kendi kendine geçebilir. Fakat vücudunuzda çıban çok sık çıkıyorsa başka hastalıkların habercisi de olabileceğinden ve aşağıda yazmış olduğumuz tehlikeli bölgelerdeki çıbanlar için mutlaka doktora başvurmanız gerekmektedir. Çıban için Dermatoloji Uzmanından randevu alabilirsiniz.

Çıban Belirtileri Nelerdir?

• Kızarıklık
• Şişme
• Ağrı ve zonklama
• Kızarıklığın ortasında iltihaplı irin kesesi

Çıban Çıkma Nedenleri Nelerdir?

Yaş: İleri yaşta kişilerde çıkma olasılığı fazladır.

Sürtünme: Kemer veya kıyafetlerin etiket gibi vücudu sürtünerek tahriş etmesiyle ortaya çıkabilmektedir.

Terleme: Aşırı terleme çıban çıkma nedenleri arasındadır.

Kilo: Kişinin kilolu olması çıban çıkmasını etkileyen faktörler arasındadır.

Hareketsizlik: Durağan bir yaşantı tarzı, sürekli oturarak çalışma yani hareketsizlik çıban çıkma olasılığını arttırmaktadır.

Bağışıklık sistemi: Bağışıklık sisteminin zayıflaması çıban çıkma nedenlerinin başında gelmektedir.

Hastalıklar: Şeker hastalığı, kanser hastalığı ve böbrek yetmezliği gibi hastalıklar çıban çıkma nedenleri içerisindedir.

İlaç tedavisi: Kanser hastalığı tedavisi gibi bağışıklık sistemini zayıflatan ilaç tedavileri çıban çıkma nedenlerindendir.

Çocuklarda çıban çıkma nedenleri ise: Yetişme çağındaki çocukların beslenmesinin yetersiz kalması ve kansızlık çıban çıkmasının nedenleri arasındadır.

Çıban Kimlerde Sık Görülür?

• İleri yaşta olan kişilerde
• Sistemik hastalığı olan kişilerde (şeker hastalığı gibi)
• Bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde
• Kansızlık olan kişilerde
• Beslenme bozukluklarında
• Vitaminsiz kalan kişilerde
• Kanser hastası ve kanser tedavisi gören kişilerde
• Aşırı kilolu kişilerde
• Hareketsiz yaşam tarzı olan kişilerde
• Aşırı terleyen kişilerde

Çıban tehlikeli midir?

Çıban yüz, boyun ve kulak gibi bölgelerde çıktığında tehlikeli olabileceğinden mutlaka uzman bir doktora görünülmelidir.

Çıban iz bırakır mı?

Çıbanlar iyileştiğinde iz bırakabilmektedirler. Özellikle yağ dokusu zengin yumuşak bölgelerde ortaya çıkan çıbanlar daha derine işleyebildiklerinden iyileştiklerinde kırmızımsı veya kahverengimsi bir leke kalabilir ve çukurlaşma olabilmektedir. Özellikle tedavi edilmeyen kendi haline bırakılan çıbanlarda bu durum sık karşılaşılmaktadır.

Çıban Tedavisi

Çıbanın iyileşme sürecini hızlandırmak ve iz kalmasını önlemek amacıyla bir takım yöntemler mevcuttur. Çıbanın bulunduğu kızarık ve şiş bölgeye ıslak sıcak pansumanlar yapılıp çıbanın daha çabuk yumuşaması sağlanır ve iltihabın belirli bir noktaya odaklanıp olgunlaşması sağlanır. Bu aşamadan sonra yani çıban olgunlaşıp sarımtırak bir bezeye dönüştükten sonra steril bir iğne veya keskin bir alet ile delinerek irinin dikkatlice başka yere temas ettirilmeden dışarıya akıtılması çıbanın iyileşme sürecini kısaltmada önemli bir rol oynar.

Çıban olgunlaşmadan ilk evrelerinde kızarık ve sert olduğunda, iltihaplı kese meydana gelmeden kesinlikle patlatılmamalıdır.

Ayrıca dış kulak yolunda, burun deliklerinin çevresinde ve üst dudaktaki çıbanlar olgunlaşsa dahi patlatılması ciddi sorunlara yol açabilir. Beyin damarlarının tıkanmasına, menenjit gibi beyin zarı hastalıklarına ve büyük damarlara boşalarak iltihabın bütün vücuda yayılmasına sebep olabilmektedir. Bu bölgeler dışındaki çıbanlar steril bir şekilde patlatılabilir.

Bazı çıban vakalarında antibiyotik tedavisi verilebilmektedir. Ayrıca bazı vakalarda da çıbanların içi ameliyat ile boşaltılabilmektedir.

Çıban Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Şeker hastalarında, ileri yaştaki kişilerde, bağışıklık sistemi zayıf olan hastalarda çıban tedavi edilmediğinde bir takım ciddi problemlere neden olabilmektedir. Bunlar; çıbanlar vücudun diğer yerlerine ve iç organlara hızlıca yayılabilirler, kan zehirlenmesine yol açabilirler, mikroplar beyin dokusuna ilerleyip bilinç bulanıklığı yapabilirler hatta koma durumuna sebebiyet verebilirler.